İklimlendirme sektörüne büyük yenilik katan VRF sistemi nedir diye bakıldığında: Variable Refrigerant Flow kelimelerinin baş harfleri ile kısaltılan VRF, Türkçeye “değişken debili soğutucu akışkan” gibi geçiyor. VRF klima sisteminde de birden çok iç ünite, aynı dış ünite veya dış ünite grubuna bağlı olarak çalışabiliyor. Peki bu sistem kapsamlı anlamda nedir ve nasıl çalışır? VRF sistemleri çalışma prensibi özelinde hazırladığımız içeriği inceleyerek tüm sorularınıza yanıt alabilirsiniz.

VRF Sistemleri Nedir?

“Variable Refrigerant Flow” sözcüklerinin baş harflerinden meydana gelen VRF kısaltması, Türkçeye “değişken debili soğutucu akışkan” gibi ifadeler ile geçiyor. Yani sistem içerisinde bulunan akışkanın debisi değişebiliyor ve böylelikle anlık olarak ihtiyaç duyulan kapasite ayarlanabiliyor. VRF klima sistemi de temelde birden fazla iç ünitenin, aynı dış ünite grubuna bağlı olarak çalışması esasına dayanıyor. Bu açıdan VRF klima nedir sorusunun yanıtı da şöyle: Bu sisteme sahip klimalarda birden fazla iç ünitenin tek bir bakır boru hattı ile aynı dış ünite / dış ünite grubuna bağlı çalışması. Bir adet dış ünite ile birden fazla iç ünitenin kontrol edilmesini sağlayan VRF sistemi, binanın değişen kapasite ihtiyaçlarına göre soğutkanın akışını da kontrol edebiliyor. VRF sistemleri çalışma düzeni genel olarak bu şekilde ilerliyor. İç üniteler ile dış ünite arasında bağlantı sağlayan bakır borulama hattının üzerinde akışkan gaz, ısıtma ve soğutma işlevini yerine getirmek üzere transfer edilebiliyor. Ayrıca VRF sistemler, çevre dostu olarak bilinen R-410A soğutucu akışkanı kullanıyor. R-410A, ozon tüketim katsayısının (ODP) sıfır oluşu ile çevre dostu bir gaz olarak biliniyor. Yanıcı olmaması, GWP (küresel ısınma potansiyeli) değerinin 2340 olması da bu gazın bilinen ve öne çıkan diğer özellikleri. VRF klima sistemleri bunların yanı sıra akıllı inverter teknolojisine sahip. Isı geri kazanımı noktasında gelişmişliğe sahip olan VRF sistemler, böylece ısıtma, soğutma, havalandırma işlemlerini aynı anda tek bir sistem üzerinden yaparak da enerji verimliliğini artırabiliyor. Ek olarak bölgesel iklimlendirme kontrolü sayesinde bireylerin sistemde kendi tercihlerini öne almasını kolaylaştırıyor.

VRF Sistemleri Çalışma Prensibi

VRF sistemi çalışma prensibi aslında oldukça kolay anlaşılır aşamalardan meydana geliyor. İlk olarak VRF klima çalışma prensibi temelde dış ortama yerleştirilen bir dış ünite / dış ünite grubu ve buna bağlı çok sayıda iç üniteden meydana geliyor. Dış ünite grubu ile iç üniteler arasındaki fiziksel bağlantı ise bakır boru hattı ile oluşturuluyor. Hassas kontrole sahip bir otomasyon sistemi de çizdiğimiz bu çerçeveye eklememiz gereken bir diğer madde. Tüm bunlar VRF sisteminin sağlayıcıları olarak sayılabilir. Sistemde dolaşan soğutucu gaz da iklimlendirmeyi sağlıyor. Dış üniteden çıkan bakır boru hattı (gaz ve sıvı), iç üniteler boyunca sistemi dolaşıyor ve ardından tekrar dış üniteye dönüyor. İç mekânlardaki her bir iç ünitenin bakır boru hattına bağlanabilmesi içinse “joint” adı verilen bağlantı elemanları kullanılıyor. Bu Y harfine benzeyen bağlantı elemanı da bakırdan imal ediliyor. VRF sistemlerinin avantajı da genel olarak bu çalışma prensibinden kaynaklanıyor. Yani, her bir ünite ana boru hattına bağlı olup birbirinden bağımsız olarak kontrol edilebiliyor. Böylelikle ihtiyaç duyulmayan alanlarda iklimlendirme yapılmıyor ve bu da enerji verimliliğine destek oluyor. Özetlemek gerekirse: VRF çalışma prensibi sayesinde aynı anda birçok iç üniteyi kontrol ederken, hepsini aynı anda devreye sokmanız da gerekmiyor. Yalnızca ihtiyaç duyulan alanlardaki iç üniteleri devreye sokabilir, böylece ihtiyaç duyulmayan alanlarda gereksiz enerji sarfiyatını önleyebilirsiniz. Sistemin adeta kalbi diyebileceğiniz unsur ise DC inverter kompresörler. Bu kompresörler, toplam kapasiteyi hassas olarak ayarlayabiliyor. Böylece her odanın ihtiyacına göre gaz debisi ayarlanabiliyor. DC inverter kompresörler bu açıdan minimum enerji kullanımını kolaylaştırıyor. Sonuç olarak tüm sistem ihtiyaç duyulduğu kadar çalışıyor ve gereksiz enerji harcanmasının önüne geçiliyor.

VRF Sistemlerinin Çeşitleri

VRF sistemler; hava soğutmalı VRF sistemleri ve su soğutmalı VRF sistemleri olarak da ikiye ayrılıyor. Hava soğutmalı VRF sistemlerinde ısı transferi fanlar yardımı ile yapılıyor. Bunlar, en yaygın VRF sistemleri olarak da biliniyor. Su soğutmalı VRF sistemleri ise ısının suya aktarılması anlamına geliyor. Bu sistemlerde fana ihtiyaç duyulmuyor ve ısı, herhangi bir kaynaktan sağlanan suya aktarılıyor. Bu iki sistem, hava kondenserinin soğutma şekline göre ortaya çıkmıştır. Bunun dışında mesela işletme özelliklerine göre de VRF sistemlerini iki gruba ayırabiliriz. Bunlar da Heat Pump VRF sistemleri ve Heat Recovery VRF sistemleri şeklinde. Heat Pump VRF sistemlerinde iç üniteler aynı modda çalışıyor. Yani aynı anda ısıtma ya da soğutma yapılamıyor. Heat Recovery VRF sistemlerinde ise iç üniteler farklı modlarda çalışabilir. Yani, biri ısıtma sağlarken diğeri soğutma sağlayabiliyor.