Isı pompası ortamda kendiliğinden var olan düşük sıcaklıktaki ısıyı alıp yüksek sıcaklığa ulaştırarak yine ortama aktarıyor. Bu açıdan doğada mevcut olan ancak sıcaklığı düşük olduğu için kullanılması güç enerjinin sıcaklığının kullanılmasını sağlıyor. Dünya üzerinde hâlihazırda var olan ısıyı transfer edebildiği için de ısı pompalarının geleceğin iklimlendirme sistemi olduğu görüşü oldukça yaygın. Peki ısı pompası özellikleri neler? Bu cihazlar nasıl bir çalışma prensibine sahip? Gerçekten de çevre dostu mu? Merak ettiklerinize yanıt almak için okumaya devam edin.

Isı Pompası Ne İşe Yarar?

Öncelikle ısı pompası nedir öğrenerek bu cihazların ne işe yaradığını ve işlevlerini daha kolay tespit edebiliriz. Bir ısı pompası doğada zaten var olan bir ısıyı istenen sıcaklık seviyelerine çıkararak ortama transfer edebiliyor. Bu transfer işlemini ise klimalardaki gibi soğutma çevrimi sayesinde gerçekleştiriyor. Bu açıdan ısı pompası ne işe yarar sorusuna verilecek en temel yanıt, ısıtılmak istenen bir ortamın daha yüksek sıcaklıkta tutulmasını sağlamak. Pek çok birey için ısı pompası yeni bir terim olsa da bu cihazlar ile aynı mantıkta çalışan pek çok cihaz var. Buzdolabı, klima ve derin dondurucular buna örnek gösterilebilir. Bunlar da ısıyı taşıma prensibine dayandığı için ısı pompası ile paralel şekilde ilerleyen cihazlar. Isı pompalarının enerji transferi yoluyla ortam sıcaklığını yükselttiğini söylemiştik. Bunu yapmak içinse hava, su, toprak gibi doğada bulunan ve bedava olan yenilenebilir enerji kaynaklarından destek alıyor. Bu enerji kaynaklarından en kolay bulunanı hava olduğu için en çok hava kaynaklı ısı pompaları tercih ediliyor. Bir ısı pompasının gerektiği şekilde çalışması içinse ısıtılacak ortam ile soğutulacak ortamın bir arada bulunması gerekiyor. Burada ısıtılacak ortam ev, ofis gibi yaşam alanlarıyken soğutulacak ortam ise hava, su ya da toprak oluyor. Genellikle yurt dışında daha yaygın olan bu iklimlendirme sistemine Türkiye’de de 1990’lı yıllarda rastlanmaya başlanıyor. Doğaya herhangi bir zehirli gaz salınımı yapmaması ve gerekli şartlar sağlandığında düşük enerji maliyetleri sunması da ısı pompalarını tercih edilesi kılıyor.

Isı Pompası Nasıl Çalışır?

Isı pompası nasıl çalışır merak ediyorsanız; öncelikle bu cihazlar doğadaki mevcut ısıyı daha yüksek sıcaklıklara ulaştırarak ortama yayıyor. Enerji alınan kaynaklar ise demin de bahsettiğimiz gibi hava, su ya da toprak oluyor. En kolay şekilde erişilebilen kaynak hava olduğu için de hava kaynaklı ısı pompaları çok daha yaygın ve popüler. Aslında buzdolabı ya da derin dondurucu gibi beyaz eşyalar aldığı enerjiyi soğutarak çalışırken ısı pompaları bunun tersine aldığı enerjiyi ısıtarak çalışıyor. Bu açıdan hemen her evde olan bu beyaz eşyalar ile aynı çalışma prensibine fakat farklı sıcaklık değerlerine sahip. Isı pompası çalışma prensibi içerisinde ayrıca 4 basamak var. Bunlar buharlaşma, sıkıştırma, yoğuşma ve genleşme (buhar sıkıştırmalı soğutma çevrimi) adımlarından oluşan, termodinamik bir döngüyü meydana getiriyor. Isı girişi esnasında sistemde önce buharlaşma meydana geliyor. Daha sonra buharlaşan ısı sıkıştırılıyor ve ardından yoğunlaşan ısı genleşerek ortama istenen sıcaklık değerindeki ısıyı aktarıyor. Bu döngü bu şekilde sürekli devam ediyor. Isı pompalarının kapalı devre sistemlerinde ise soğutucu akışkanlar denilen freon gazları kullanılıyor. Buharlaştırıcı içerisinden geçen bu soğutucu akışkan, bulunduğu ortamdan gereken ısıyı çekiyor ve buharlaştırıyor. Ardından kompresör vasıtası ile de yoğuşturucuya basılan freon gazı, kısılma vanasından geçerek işlemlerini sürdürüyor. Bu açıdan ısı pompaları dört temel bileşene de sahip:

• Kondenser

• Genleşme Valfi

• Buharlaştırıcı (Kaynak)

• Kompresör

Isı Pompalarının Avantajları Neler?

Öncelikle ısı pompası avantajları içerisinde çevre bilincine paralel artılar var. Bu cihazlar, doğaya herhangi bir zehirli gaz salınımı gerçekleştirmeden çalışıyor. Bu açıdan doğa dostu ürünler arasında yer alıyor. Genel olarak sıralamak gerekirse:

• Isı pompaları, bir kaynaktan enerji alıp diğerine aktardığı için kaynakları daha az tüketiyor.

• Bu cihazlar CO2 emisyonlarını minimum seviyede tutabiliyor.

• Isıtmanın yanı sıra soğutma ve kullanım amaçlı sıcak su da sağlayabiliyor. Bu sayede bir ortamın iklimlendirilmesi ve kullanım amaçlı sıcak suya erişim için ayrı ayrı yatırım yapılmasına gerek kalmıyor.

• Sondaj ya da herhangi bir noktanın kazılması gibi işlemlere ihtiyaç duymuyor. Bu da ısı pompalarının düşük montaj maliyetleri çıkarmasını sağlıyor.

• Daire, müstakil ev, otel, hamam, ofis, atölye gibi pek çok yere uygun olan ısı pompaları, kolay kurulum özelliğine sahip.

• Hava kaynaklı ısı pompaları %75 oranında hava enerjisi, %25 oranında elektrik enerjisi kullanarak gürültü kirliliğini de önleyebiliyor.